دادخواست و چگونگی طرح دعوای حقوقی

در مقالات قبل درباره دعوای حقوقی و شکایت کیفری، تعریف آن ها، تفاوت آن‌ها و مراجع رسیدگی کننده به هر کدام، مطالبی را عنوان نمودیم. در این بخش سعی داریم به زبانی ساده چگونگی طرح یک دعوای حقوقی و تکمیل دادخواست را که از لازمه های دعاوی حقوقی است، مطرح نماییم.

چگونه یک دادخواست را تکمیل کنیم؟

برای طرح یک دعوای حقوقی باید با بخش های مختلف یک دادخواست آشنا شویم. چرا که لازمه طرح دعوای حقوقی ارائه دادخواست است. با توجه به اینکه در حال حاضر در تهران و تمامی مراکز استان‌ها دادخواست به شکل دستی در اغلب موارد پذیرفته شده نیست، باید یا به درگاه خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید و فرم دادخواست را تکمیل نمایید و یا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و با پرداخت هزینه، درخواست تکمیل دادخواست توسط کارمندان دفاتر را نمایید. اما در شهرهایی که هنوز سامانه الکترونیکی قوه قضاییه فعال نیست دادخواست ها هنوز به شکل دستی توسط مرجع قضایی دریافت می شوند. البته امروز در تمامی موارد حتی در شهرهای غیر از مراکز استان، کسی که قصد ارائه دادخواست را دارد باید در سامانه ابلاغ الکترونیک موسوم به «ثنا» ثبت نام نموده باشد؛ در غیر اینصورت قادر به طرح دعوا نخواهد بود.
به عنوان نکته مهم باید اشاره کنیم در صورتی که خواسته شما وجه نقدی می باشد باید مبلغ خواسته بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد تا بتوانید خواسته خود را در دادگاه و از طریق درگاه خدمات الکترونیک انتظامی یا دفاتر موجود اقدام کنید. در صورتی که خواسته شما کمتر از این مقدار است دعوای خود را باید در شوراهای حل اختلاف مطرح نمایید. شوراها نیز در سراسر کشور دادخواست را به صورت دستی و حضوری دریافت می نمایند.

اولین قسمت از دادخواست نام خواهان است. خواهان کسی است که خواسته ای از طرف مقابل که خوانده نامیده می شود دارد و آن خواسته را در دادگاه مطرح می نماید. دقت داشته باشید این اصطلاحات فقط در دعوای حقوقی قابل استفاده است و در شکایت کیفری از اصطلاح شاکی و متهم استفاده می نماییم.
بنابراین در قسمت خواهان بعد از تکمیل مشخصات شناسنامه ای باید آدرس خود را نیز به تفکیک استان و شهر محل اقامت تعیین نمایید. در تکمیل آدرس خود دقت نمایید چرا که تمامی ابلاغ ها به این آدرس انجام می شود و شما نمی توانید به بهانه تغییر آدرس یا هر دلیل دیگری مدعی عدم اطلاع از تصمیمات ابلاغی شوید. البته امروز تقریبا در تمامی موارد ابلاغ ها نیز به شکل الکترونیک ابلاغ می شود که این امر از مشکلات مربوط به عدم ابلاغ کاسته است. بهتر است که شماره تلفن همراه خود را به درستی اعلام نمایید تا اطلاعات پرونده شما به شکل پیامک به شما ابلاغ گردد.
قسمت بعدی دادخواست بخش خوانده است که شما باید حداقل نام و نام خانوادگی و آدرس طرف مقابل را در این بخش وارد نمایید. البته در صورتی که از طرف مقابل آدرس مشخصی ندارید بعد از ذکر مجهول المکان در قسمت آدرس خوانده دادگاه مورد را برای چاپ در روزنامه ارسال می نماید و به احتمال زیاد دعوا به شکل غیابی قابل طرح خواهد بود.
بخش بعدی داخواست که بسیار مهم نیز می باشد بخش خواسته است. در این قسمت باید آنچه را که از طرف مقابل می خواهید به صورت واضح ذکر نمایید. خواسته نباید مبهم باشد و شما نمی توانید خواسته های غیرمرتبط با یکدیگر را در یک دادخواست مطرح نمایید. به عنوان یک نکته درنظر داشته باشید به فرض پیروزی شما در دعوا دادگاه می تواند فقط به آنچه که شما خواسته اید رای دهد و نمی تواند به بیش از آن حکم صادر نماید. بنابراین در صورتی که خواسته شما تکمیل و تحویل ساختمان توسط خوانده است باید به روشنی به هر دوی این موارد اشاره نمایید و در صورتی که فقط تکمیل ساختمان را در قسمت خواسته ذکر نمایید دادگاه حکم به تحویل ساختمان به شما نخواهد داد.
در قسمت بعدی باید دلایل و مدارک و منضمات دادخواست را ذکر نموده و آن ها را به تعداد خواندگان به علاوه یک نسخه ضمیمه داخواست نمایید. مدارک شما باید به شکل کپی برابر اصل باشند. البته در سیستم الکترونیک مدارک فقط یک بار اسکن می شوند و مدیر دفتر دادگاه آن را به تعداد خواندگان به علاوه یک نسخه چاپ می نماید.
در قسمت شرح دادخواست نیز به شکلی ساده و قابل فهم موضوع مورد دعوا را تشریح و توضیح نمایید.
حال باید دادخواست را امضا کنید یا اثر انگشت خود را بر روی آن قرار دهید و هزینه رسیدگی قضایی را پرداخت نمایید. در حال حاضر در دادخواست های الکترونیکی برای انجام این امور مجبور به حضور در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی هستید.
حال بر اساس قواعد حقوقی که برخی از آن ها را در قسمت قبلی این مقاله عنوان نمودیم باید دادخواست به مجتمع قضایی که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد ارجاع گردد. در سیستم الکترونیک، خود دفاتر دادگاه صالح را تشخیص داده و دادخواست را به آن دادگاه ارسال می نمایند اما در باقی موارد این شما هستید که باید دادخواست را به دادگاه صالح ارائه نمایید. دادگاه به این دعوا رسیدگی می‌کند و رأی قانونی را صادر می‌نماید.

در صورتی‌که علاقه‌مندید با چگونگی شکایت کیفری نیز آشنا شوید، می‌توانید به مقاله‌ی مرتبط با آن در وب‌سایت آی خدمت مراجعه نمایید.